Fakulti Bahasa dan Linguistik (FBL)
TIX1004
: Analisis Wacana
Discourse
Analysis
Sesi
2016 / 2017
Semester
3
Tajuk Kerja Kursus
|
Analisis Genre Cerita Pendek
Kanak-kanak / Genre Analysis of Children’s Short Story.
|
Nama Ahli Kumpulan
|
Thanushah A/P P Soniyasee (TIG1600XX)
Aisyah Binti Mahathir (TIG1600XX)
Priscilia A/P Lopis (TIG1600XX)
|
Nombor Kumpulan Kelas
|
Kumpulan 2
|
Nama Pensyarah
|
Puan Ainun Rozana Binti Mohd Zaid
|
Tarikh Dihantar
|
25 /
12 / 2017
|
Pengenalan
Genre merupakan
perkataan yang berasal dari bahasa
Perancis (dan asalnya Latin) untuk merujuk kepada 'jenis' atau 'kelas'. Istilah
ini adalah digunakan secara meluas dalam retorik, teori sastera, teori media, dan
linguistik baru-baru ini, untuk merujuk kepada jenis yang tersendiri, 'teks'.
Genre ialah
sejenis seni, kesusasteraan, atau muzik yang dicirikan oleh bentuk, kandungan,
dan gaya tertentu. Sebagai contoh, sastera mempunyai empat genre utama iaitu, puisi,
drama, fiksyen, dan bukan fiksyen. Semua genre ini mempunyai ciri dan fungsi
tertentu yang membezakannya dari satu sama lain. Oleh itu, adalah perlu bagi
pihak pembaca untuk mengetahui kategori genre yang mereka baca untuk memahami
mesej yang disampaikannya, kerana mereka mungkin mempunyai jangkaan tertentu
sebelum membaca genre yang berkenaan.
Genre juga merupakan
sejenis teks yang menerangkan kita cara
seseorang menghasilkan sesuatu melalui percakapan atau penulisan. Genre
ditentukan oleh kandungan dan tujuan genre tersebut dan perhubungan antara penutur
kepada audien yang ditujukan. Cara kita menggunakan Bahasa juga mempengaruhi
samada ianya berbentuk penulisan atau percakapan dan konteks sosial atau
budaya. Genre berbeza dari segi yang tipikaliti (kebiasaan), tipikal atau
kurang tipikal, kerana disebabkan oleh perkembangan sosial media atau bentuk
komunikasi yang baru.
Cerita
pendek adalah sekeping fiksyen prosa yang muncul dari tradisi bercerita awal
pada abad ke-17. Cerita pendek telah berkembang dan mula merangkumi satu badan
kerja yang begitu pelbagai untuk menyampaikan sesuatu mesej dengan mudah dan
jelas. Cerita pendek atau sering disingkat sebagai cerpen juga adalah suatu
bentuk prosa naratif fiktif. Cerita pendek biasanya padat dan terus kepada
tujuannya jika dibandingkan dengan karya-karya fiksyen lain yang lebih panjang.
Objektif
Kajian telah dilakukan bagi :
i. 1. Menganalisis
wacana yang diperlihatkan dari segi genre Cerita Pendek Kanak-Kanak.
ii. 2. Mengenalpasti genre
konteks sosial dan budaya yang merangkumi pelbagai aspek.
iii. 3. Menjelaskan maksud
tersirat yang ingin disampaikan oleh penulis kepada golongan pembaca.
Rujukan Kesusasteraan
Yundong Cai et al. (2006), telah
menyatakan bahawa elemen penceritaan adalah satu cara untuk memberitahu
maklumat secara bertutur kepada kanak-kanak. Daripada kajian tersebut, ianya
dikatakan bahawa kanak-kanak boleh mudah memahami dan mengingati perkara yang
telah dibaca oleh mereka. Ini juga membantu perkembangan kanak-kanak dari segi
imaginasi yang baik serta daya ingatan yang kuat. Oleh itu, cerita pendek
kanak-kanak dapat mencerminkan minda generasi yang menghasilkannya dan juga
menekankan cerita pendek kanak-kanak yang memberikan mereka keseronokan semasa
membacanya. Cerita pendek juga memainkan
peranan yang signifikan dalam bidang akademik dan sosial masyarakat.
Abdul Aziz Talib (2000), berpendapat
bahawa bahan bacaan cerita pendek kanak-kanak, haruslah beraneka jenis supaya
mampu membuahkan minat membaca mereka terhadapnya. Oleh yang demikian,
penggunaan bahasa mestilah sesuai dan mudah difahami supaya kanak-kanak berasa
senorok apabila mereka membacanya dan sentiasa akan ada keinginan untuk membaca
lagi. Seterusnya, daripada kajian ini juga dapat dikatakan bahawa, bentuk tulisan
dalam cerita pendek memainkan peranan yang penting dan ianya hendaklah bersaiz
besar bagi memudahkan kanak-kanak banyak membaca cerita pendek. Dengan kata
lain, cerita pendek kanak-kanak yang disertakan dengan warna menarik dan
lukisan bergambar mampu menarik pehatian dan hati mereka.
Kajian Worthy (1999), berpendapat bahawa
persekitaran tertentu dapat melahirkan minat kanak-kanak yang mengarahkan
mereka kepada aktiviti membaca cerita secara sukarela. Kajian ini juga
menjelaskan bahawa, persekitaran atau situasi tertentu turut memberikan
motivasi yang cekal kepada kanak-kanak untuk membaca cerita dan melibatkan diri
didalamnya. Tambahan pula, kanak-kanak boleh mempertingkatkan ingatan yang kuat
apabila mereka sering membaca cerita pendek.
Analisis
Wacana Cerpen Sang Serigala dengan Pakaian Kambingnya
Seperti yang dapat kita lihat, cerpen
ataupun cerita pendek Kanak-kanak yang dikaji mempunyai ayat-ayat yang dapat
dikenalpasti merangkumi unsur-unsur Cerita Pendek Kanak-Kanak. Sebagai contoh
ayat “Pada suatu masa dahulu” dan “Suatu hari” yang merujuk kepada perkara yang
telah berlaku dan sering digunakan dalam permulaan cerita pendek kanak-kanak.
Gelaran “Sang” merujuk kepada “Serigala” yang menjadi watak utama di dalam
cerpen tersebut dan gelaran tersebut seringkali digunakan untuk merujuk kepada
haiwan dan manusia yang diceritakan dalam cerita pendek kanak-kanak. Bukan itu
sahaja, penggunaan penanda wacana iaitu penanda idea juga telah digunakan juga
memainkan peranan dalam cerita pendek ini. Sebagai contoh, bagi pertentangan
idea “walau bagaimanapun” dan contoh hubungan idea iaitu, “maka”. Fungsinya
adalah untuk menghubungkan antara idea dengan idea yang lain di dalam cerpen
tersebut. Perkataan “menangkap” yang dihitamkan merupakan kata kerja baru bagi
tahap kanak-kanak tersebut.
Selain itu, terdapat juga dialog Sang
Serigala di dalam cerpen untuk membuatkan kanak-kanak lebih tertarik dan mula
berimaginasi tentang situasi cerpen yang direka oleh penulis tersebut. Perkataan
dan juga ayat yang digunakan sangat ringkas untuk memudahkan kanak-kanak bagi
memahami konteks dan mesej yang ingin disampaikan. Pemilihan warna dan corak
yang menarik juga memainkan peranan yang penting dalam menarik minat
kanak-kanak kerana kanak-kanak lebih mudah tertarik dengan cerpen yang
berwarna-warni. Penggunaan gambar serigala yang ditunjukkan di dalam cerpen
tersebut juga sangat penting untuk imaginasi kanak-kanak yang membaca cerita
pendek tersebut. Akhir sekali, penggunaan tulisan yang besar memudahkan
kanak-kanak untuk membaca dengan lebih jelas dan senang.
1. Situasi Genre
Situasi genre yang ditunjukkan dalam
cerpen “Sang Serigala dengan Pakaian Kambingnya” merujuk kepada situasi
imaginasi bagi kanak-kanak. Ia lebih kepada cerita dongeng yang sama sekali
tidak wujud dan direka oleh penulis itu sendiri. Hal ini bertujuan supaya
penulis dapat memberikan unsur-unsur pengajaran melalui cerpen tersebut dalam
kehidupan seharian manusia. Haiwan digunakan untuk menjadi watak-watak di dalam
cerpen tersebut kerana kanak-kanak kebiasaannya akan lebih tertarik dengan
cerpen tentang haiwan. Hal ini kerana, haiwan mempunyai ciri-ciri keunikannya
yang tersendiri.
2. Fokus dan Perspektif
Genre
Cerita pendek yang bertajuk “Sang
Serigala dengan Pakaian Kambingnya” ini dihasilkan untuk masyarakat umum,
khasnya untuk golongan kanak-kanak. Ianya ditulis berdasarkan satu mesej yang
ingin disampaikan kepada masyarakat umum. Fokus bagi sesuatu genre merupakan
satu aspek yang amat penting. Golongan penulis biasanya akan menghasilkan karya
mereka bagi menyampaikan sesuatu mesej mahupun memupuk kesedaran akan sesuatu
perkara dalam diri pembaca.
3. Tujuan Genre
Dalam cerita pendek ini, kumpulan
pengkaji mendapati bahawa, mesej yang disampaikan oleh penulis kepada golongan
pembaca ialah, kepentingan bagi seorang individu itu untuk tidak berpura-pura
menjadi seseorang yang lain dan kita sebagai manusia perlulah menjadi diri kita
yang sebenar. Tujuan ini disampaikan dengan cara yang amat berkesan dan jelas
kerana pengajaran bagi cerita pendek ini telahpun dinyatakan pada bahagian
akhir cerita ini. Maka, ianya mudah bagi pembaca bagi mengetahui mesej yang
ingin disampaikan oleh penulis tersebut kepada mereka.
4. Sasaran Audien
Sasaran audien yang ditujukan oleh
penulis ini didapati lebih kepada golongan kanak-kanak kerana terdapat
penggunaan bahasa yang cukup mudah dan ringkas serta gambar serigala yang
menarik di sudut bahagian tepinya. Golongan kanak-kanak diberi keutamaan semasa
menghasilkan karya ini kerana ianya merupakan cerita pendek dan biasanya cerita
pendek merupakan pilihan utama ibubapa untuk dibacakan kepada anak-anak mereka.
5. Perhubungan antara
peserta dalam genre
Perkaitan antara peserta dalam genre
adalah, hubungan penulis dengan masyarakat umum khususnya golongan kanak-kanak.
Dalam cerita pendek ‘Sang Serigala dengan Pakaian Kambingnya’, penulis ingin
menyampaikan sesuatu mesej dan pengajaran kepada masyarakat umum melalui cerita
pendek ini. Sebagai contohnya, penulis menggunakan beberapa aspek dalam cerita
ini seperti dialog yang mudah supaya golongan kanak-kanak boleh memahami cerita
dengan lebih mendalam.
6.
Pengalaman, konvensi dan syarat untuk genre
Berdasarkan
genre yang dikaji, didapati cerita pendek ini adalah berbentuk penulisan
sastera. Genre perlulah mengandungi beberapa bentuk, gaya serta fungsi symbol
iaitu, perkataan-perkataan dan gambar-gambar yang menarik untuk memikat hati
kanak-kanak. Ini bertujuan untuk melahirkan pengalaman bagi kanak-kanak seperti
membantu mereka merasai dan mengamati struktur gambar, warna, perasaan dan
fikiran. Tambahan pula, ia juga satu pengalaman seni yang boleh mendorong
kanak-kanak untuk mengingatkan kembali pengalaman mereka sendiri. Sastera
mengajak kanak-kanak untuk mengetahui betapa dalamnya emosi manusia melalui
genre tersebut. Sebagai contohnya, di dalam cerita pendek ini serigala telah
dibunuh oleh penggembala biri-biri kerana ia telah menyamar sebagai seekor biri-biri.
Jadi, peristiwa ini menggambarkan unsur emosi seperti marah dan sedih.
7.
Latar belakang, Nilai dan Kefahaman
Cerpen “Sang
Serigala dengan Pakaian Kambingnya” mempunyai nilai pengajarannya tersendiri
yang ingin disampaikan kepada pembaca iaitu, golongan kanak-kanak. Pengajaran
yang ingin diterapkan di dalam cerpen tersebut ialah, supaya kanak-kanak
mengetahui bahawa setiap perbuatan jahat yang dilakukan pasti akan mendapat
balasan. Hal ini demikian supaya, kanak-kanak tidak mengikuti perkara yang
negatif dalam kehidupan seharian mereka. Pengajaran di dalam cerpen tersebut
iaitu “Jangan cuba menyamar menjadi orang lain kerana jika tidak, bala akan
menimpa” memberi maksud bahawa kita haruslah menjadi diri sendiri dan tidak
perlu menjadi orang lain untuk mendapatkan sesuatu kebaikan.
8.
Perhubungan genre jika ada dengan genre lain
Cerita pendek
mempunyai persamaan dengan kisah dongeng dan Mitos. Ini kerana genre-genre
berikut adalah satu imaginasi manusia pada zaman Mitos atau zaman silam. Selain
itu, ia mejelaskan bahawa kisah dongeng dan Mitos adalah tidak wujud tetapi itu
merupakan imaginasi dan rekaan manusia itu sendiri. Genre sebegitu bukan sahaja
mengandungi rekaan, imaginasi malah ada pelbagai pengajaran yang ingin
disampaikan kepada manusia supaya diamalkan oleh mereka dalam kehidupan
seharian. Karya-karya sebegini dihasilkan oleh para penulis bagi tujuan
menyampaikan mesej kepada golongan pembaca.
Penutup
Kesimpulannya, apa yang pengkaji telah mendapati melalui kajian ialah,
setiap penulisan genre Cerita Pendek Kanak-Kanak atau pun dikenali sebagai ‘Cerpen‘
mempunyai maksud dan mesej yang ingin disampaikan. Selain penggunaan bahasa
yang mudah untuk kanak-kanak lebih memahami konteks cerpen tersebut, setiap
cerpen mempunyai pengajaran yang berguna supaya nilai-nilai murni boleh
diterapkan dalam diri setiap kanak-kanak yang membacanya. Bukan itu sahaja,
cerpen tentang penulisan kanak-kanak juga mendapat perhatian sejak dari dulu
lagi. Pelbagai impak-impak positif yang dapat diperoleh oleh kanak-kanak
daripada membaca cerita pendek sebegini. Kemahiran mendengar dan berkomunikasi
mereka boleh dipertingkatkan dengan membaca selain daripada mendapat ilmu
pengetahuan yang lebih banyak. Walaupun teknologi pada era globalisasi masa
kini semakin moden, ia tidaklah menjadi penghalang untuk kanak-kanak
mendapatkan seberapa banyak bahan bacaan yang boleh didapati di laman sesawang
seperti E-book.
Pada pendapat
kumpulan pengkaji, analisis bagi genre cerita pendek kanak-kanak haruslah
diperbanyakkan lagi supaya boleh menjadi rujukan bagi penulisan ilmiah yang
akan datang. Karya cerpen juga didapati sangat menarik, kerana ia merupakan
salah satu cara yang mudah dan menarik untuk menyampaikan mesej disamping boleh
menerapkan unsur-unsur nilai murni supaya kanak-kanak akan lebih cepat memahami
apa yang ingin disampaikan oleh orang lain. Oleh itu, budaya membaca haruslah
diterapkan dalam diri kanak-kanak sejak dari kecil lagi seperti bak kata
pepatah “Melentur buluh biarlah dari rebungnya” kerana “Membaca ialah jambatan
ilmu”.
Lampiran
Cerita
Pendek Kanak-kanak
Rujukan
1. Bacalah, untuk
anakmu! (02 / 02 / 2012)
2. Menggalakkan
Kemahiran Literasi Awal Melalui Aktiviti Menarik. (11 / 03 / 2016)
3. Membentuk sikap
positif melalui cerita pendek. (01 / 07 / 2003)
http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2003&dt=0701&pub=Utusan_Malaysia&sec=Rencana&pg=re_09.htm
4. Interaksi Ujaran Kanak-kanak Menerusi Elemen Pendigitalan dalam
Penceritaan. (February 2016)
This comment has been removed by a blog administrator.
ReplyDelete